برنامه‌ریزی برای افزایش روابط تجاری ایران و اتریش؛

گروه بازرگانی- اتریش از جمله کشورهایی به شمار می‌رود که روابط دیپلماتیک آن با ایران از 160 سال پیش تا امروز ادامه داشته و همواره با کمترین نوسانات در جریان بوده است‌‌. همچنین از معدود کشورهای اروپایی است که در زمان اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران، از پذیرش آن خودداری کرد و روابط تجاری دوجانبه خود با ایران را ادامه داد‌‌. اما نگاهی به تجارت دوجانبه ایران و اتریش نشان می‌دهد که اگرچه حجم کل مبادلات تجاری بین دو کشور در سال 2016، 377 میلیون یورو بوده که از این میزان 276 میلیون یورو صادرات اتریش به ایران و 101 میلیون یورو صادرات ایران به اتریش است که به ترتیب 11 و 524 درصد افزایش نسبت به سال 2015 را نشان می‌دهد، اما به گفته دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، تراز تجاری ما با اتریش منفی است و این موضوع غالبا در مورد هر کشوری که ما به آن صادرات نفت نداریم، اتفاق می‌افتد‌‌.
همچنین حجم کل مبادلات تجاری ایران و اتریش در پنج ماهه نخست سال‌جاری شمسی، 115 میلیون یورو بوده است در حالی که طی آخرین دیدار مقامات بخش خصوصی ایران و اتریش اعلام شد به زودی حجم روابط اقتصادی ایران و اتریش به ۴۰۰ میلیون یورو می‌رسد که معادل روابط دو کشور پیش از تحریم‌هاست‌‌. البته دبیرکل اتاق بازرگانی تهران معتقد است حجم تجارت دو کشور در سال 2018 به 500 میلیون یورو خواهد رسید چرا که براساس نقشه راه پنج ساله ایران و اتریش مقرر است دو طرف در حوزه‌‌های محیط‌زیست، انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های معدن با یکدیگر همکاری کنند اگرچه پتانسیل همکاری‌های بیشتری در حوزه‌‌های ماشین‌‌آلات صنعتی، داروسازی، خودرو، گردشگری، کشاورزی، تکنولوژی‌‌های زیست‌محیطی و مدیریت منابع آب و پسماند وجود دارد‌.
نگاهی به همکاری‌های دوجانبه دو کشور حاکی از آن است که در سال‌های گذشته همکاری‌های مثبتی بین شرکت‌های ایرانی و اتریشی صورت گرفته است و تجار دو کشور مسیرهای جدیدی را برای همکاری‌های بیشتر باز کردند‌‌. در سال ۲۰۱۶ نیز قراردادهای همکاری مثبتی بین شرکت‌های ایرانی و اتریشی به امضا رسید که یک‌سوم از این قراردادها مربوط به شرکت‌هایی بود که در وین فعال بودند و دفتر داشتند‌‌. همچنین در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ صادرات اتریش به تهران بیشتر شد و صادرات ایران به اتریش نیز افزایش یافت‌‌. اما مقامات دو کشور امیدوارند با افزایش رفت و آمدها و بررسی‌های بیشتر، روابط تجاری ایران و اتریش دست کم به سطح قبل از تحریم‌ها صعود کند‌‌.
علاقه‌مندیم که سریع‌تر به نتایج عملی برسیم


بر همین اساس در جریان سفر هیات تجاری از بخش خصوصی ایران به اتریش و دیدار با قائم‌مقام اتاق بازرگانی وین بر توسعه روابط اقتصادی و تجاری دو کشور تاکید شد‌‌. همچنین دو طرف اعلام آمادگی کردند که هر چه زودتر توافقات صورت‌گرفته از روی کاغذ خارج شود و به نتایج عملی برسد‌‌. در این میان اتاق بازرگانی وین تصریح کرده که با توجه به همکاری‌های بلندمدت با ایران به نتایج مهمی در توسعه همکاری‌های دو کشور دست یابند‌.
قائم‌مقام اتاق بازرگانی وین در نشست مشترک تجاری اتاق‌های بازرگانی وین و تهران که با حضور فعالان اقتصادی بخش خصوصی دو کشور و در اتاق بازرگانی وین برگزار شد، گفت: سعی ما در این نشست مشترک بر این است که تفاهمات در مورد همکاری‌های دوجانبه را به نتیجه برسانیم که پیش از این در مورد آن صحبت کرده بودیم‌‌. در واقع علاقه‌مندیم هر چه سریع‌تر به نتایج عملی برسیم‌.
آنتوان آفنر گفت: تلاش ما در اتاق بازرگانی وین بر این است که با توجه به همکاری‌های بلندمدت با ایران به نتایج مهمی در توسعه همکاری‌های دو کشور برسیم‌‌. در سال‌های گذشته همکاری‌های بسیار خوبی را با شرکت‌های ایرانی داشتیم و فرم‌های اقتصادی ما امروز وظیفه دارند مسیر جدیدی را برای همکاری‌های بیشتر باز کنند و بتوانیم زمینه‌های همکاری بیشتر را بین ایران و اتریش فراهم آوریم‌.
وی افزود: در نیمه نخست سال 2017 صادرات اتریش به تهران بیشتر شده و همچنین واردات کالا به اتریش از ایران هم افزایش یافته است‌‌. امیدواریم بتوانیم به‌زودی به حجم روابط اقتصادی 400 میلیون یورویی بین دو کشور نزدیک شویم‌.
قائم‌مقام اتاق بازرگانی وین اظهار داشت: سعی می‌کنیم از این فرصت به بهترین نحو استفاده کنیم و معتقدیم که حجم همکاری‌هایمان با ایران هر روز می‌تواند بیشتر شود‌‌. هدف ما این است که دوباره ایران یکی از شرکای اصلی اقتصادی اتریش در زمینه‌های مختلف مثل دارو و تجهیزات پزشکی، فناوری اطلاعات، انرژی و زیرساخت‌های شهری شود و برای این منظور سعی می‌کنیم امروز امکانات‌مان را به هیات تجاری ایرانی معرفی کنیم‌.
آنتوان آفنر اظهار داشت: پروژه شهر هوشمند در غرب وین یکی از جذاب‌ترین و نوآورترین پروژه‌ها در سطح اروپاست که در زمینی به مساحت 22 هکتار احداث شده و زندگی در بالاترین سطح فناوری را برای مردم فراهم می‌کند‌‌. او ادامه داد: همکاری‌های ایران و اتریش بدون شک از ظرفیت بسیار زیادی برخوردار است و شرکت‌هایی در اتریش داریم که از نظر استانداردهای علمی در سطح بالایی در جهان هستند‌.
قائم‌مقام اتاق بازرگانی وین اظهار داشت: برای صادرکنندگان ایرانی این امکان را فراهم می‌کنیم که بتوانند به شرق اروپا هم ورود داشته باشند‌‌. علاقه اصلی ما در اتاق بازرگانی وین این است که بتوانیم بهترین و بالاترین سطح همکاری‌ها را داشته باشیم‌.
وی افزود: همکاری‌هایمان با اتاق تهران شرایط فوق‌العاده‌ای را برای ما فراهم آورده که بتوانیم در مورد ظرفیت‌های بازار ایران بیشتر اطلاعات کسب کنیم و خواسته‌های آنها را در مورد مسایل اقتصادی بدانیم‌.
آفنر گفت: در نشست مشترک فعالان اقتصادی ایران و اتریش این امکان را فراهم کردیم که اولین قدم آشنایی بین شرکت‌های ایرانی و اتریشی برداشته شود و همکاری‌ها با تهران ادامه یابد‌‌. بسیار امیدوارم به نتایج بنیادی و اساسی برای گسترش همکاری‌های بعدی برسیم‌.
ترسیم آینده روشن برای توسعه تجارت
همچنین دبیرکل اتاق بازرگانی تهران در حاشیه سفر هیات تجاری ایرانی به اسلواکی و اتریش با رییس پارلمان ایالت اتریش سفلی دیدار و گفت‌وگو کرد‌‌. بهمن عشقی که سرپرستی هیات تجاری اتاق تهران را در سفر به اسلواکی و اتریش برای مذاکره با فعالان اقتصادی بخش خصوصی این دو کشور برعهده دارد، با ‌هانس پنس، رییس پارلمان ایالت اتریش سفلی دیدار و در مورد چگونگی توسعه مراودات اقتصادی دو کشور گفت‌وگو کرد‌.
در این ملاقات که سفیر ایران در اتریش و معاون امور بین‌الملل اتاق تهران نیز حضور داشتند، دو طرف بر توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی تاکید کردند و زمینه‌های ارتقای مناسبات اقتصادی را مورد بررسی قرار داده‌اند‌.
دبیرکل اتاق تهران در ابتدای این دیدار ضمن اشاره به عواملی که آینده روشنی برای توسعه تجارت میان دو کشور ترسیم ‌می‌کند، عنوان کرد: نخستین عاملی که ‌می‌تواند پیوند دو کشور ایران و اتریش را محکم‌تر کند، آن است که طی سالیان گذشته، نقطه تاریکی در روابط آنها، ایجاد نشده است‌.
بهمن عشقی گفت: بسیاری از قدرت‌های اروپایی حتی پیش از اتریش روابط خود را با ایران آغاز کرده‌اند اما ذهنیت چندان مناسبی از آنها نزد ایرانیان وجود ندارد‌‌. در دوران تشدید تحریم‌ها که اغلب کشورها تا حد زیادی روابط خود را با ایران محدود کرده بودند، دولت اتریش مقتدرانه و مستقل در تعامل با ایران رفتار کرد‌.
او ادامه داد: طی دو سالی که از اجرایی شدن برجام سپری شده، بسیاری از کشورهای اروپایی، هیات‌هایی را به ایران اعزام کردند و البته ایران نیز هیات‌های بسیاری را به کشورهای اروپایی اعزام کرد‌‌. رییس و هیات رییسه اتاق تهران نگرش ویژه‌ای نسبت به افزایش همکاری‌ها با اتریش دارند‌‌. از این رو حمایت پارلمان اتریش از توسعه مراودات، می‌تواند به تکمیل پازل مراودات اقتصادی دو طرف بسیار کمک کند‌.
موانع بانکی
دبیرکل اتاق تهران در ادامه سخنانش مشکلات بانکی را به‌عنوان یکی از موانع اصلی توسعه مبادلات تجاری میان دو کشور برشمرد و گفت: مدلی از همکاری‌های بانکی در ایالت بایرن آلمان در حال اجرایی شدن است که به موجب آن، دو بانک خصوصی ایران شعب خود را در مونیخ تاسیس خواهند کرد‌‌. چنانچه این مدل در اتریش سفلی نیز به اجرا درآید، نگرانی بانک‌های اتریشی برای همکاری با بانک‌های ایرانی برطرف خواهد شد‌.
موضوع دیگری که عشقی به آن اشاره کرد، بهره‌گیری از خط اعتباری یک میلیارد یورویی اوبربانک اتریش برای توسعه تعاملات شرکت‌های ایرانی و اتریشی بود‌‌. او گفت: پس از بازگشت به ایران استفاده از ظرفیت این خط اعتباری را جزو ماموریت‌های اصلی‌ام در اتاق تهران قرار می‌دهم و آن را به‌ جد پیگیری خواهم کرد‌.
عشقی سپس با اشاره به انتقال مالکیت و مدیریت بیمارستان بازرگانان به اتاق تهران از تصمیم هیات رییسه برای توسعه این بیمارستان سخن گفت و ادامه داد: بسیار علاقه‌مندیم که با دریافت خط اعتباری از اتریش بیمارستانی جدید در کنار بیمارستان قدیمی احداث کنیم‌‌ به این نحو که شرکتی در اتریش، این پروژه را از طریق گشایش فاینانس تامین مالی و اجرا کند و پس از بهره‌برداری از بیمارستان، هزینه‌ها به این شرکت بازگردانده شود‌.
در ادامه محمدرضا بختیاری، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران توضیحاتی در مورد تاسیس شعب دو بانک خصوصی ایران در مونیخ ارائه کرد و گفت: پس از اجرایی شدن برجام، بانک‌های ایرانی که در برخی کشورهای اروپایی شعبه تاسیس کرده بودند، بر اساس مقررات بین‌المللی جدید بانکی فعالیت خود را از سر گرفتند‌.
خوشامد ‌به بانک‌های ایرانی
در ادامه این نشست،‌ هانس پنس، رییس پارلمان ایالت اتریش از آمادگی کشورش برای کمک به زلزله‌زدگان خبر داد‌‌. او در ادامه با اشاره به اینکه توسعه روابط دو کشور مستلزم شناخت و ایجاد اعتماد است، گفت: بدون شک زمینه اعتماد در حوزه همکاری‌های تجاری با سهولت بیشتری فراهم ‌می‌شود‌‌. نکته مهم آن است که بتوان روی همکاری با طرف مقابل حساب کرد و فکر ‌می‌کنم روی همکاری با ایران به‌عنوان یک همکار تجاری خوب ‌می‌توان حساب کرد‌.
او با اشاره به پیشنهاد عشقی مبنی بر تاسیس شعب بانک‌های ایرانی در اتریش گفت: به بانک‌های ایرانی خوشامد ‌می‌گویم‌‌. جامعه بزرگی از ایرانیان در اتریش زندگی ‌می‌کنند و ما به فکر آن هستیم که روابط اقتصادی خود را با ایران توسعه بخشیم و روان شدن مراودات بانکی، نقش مهمی در ارتقای سطح روابط ایفا خواهد کرد‌‌. در عین حال در زمینه ساخت بیمارستان جدید، ‌می‌توانیم شرکت‌هایی که در این زمینه فعال هستند را به شما معرفی و ضمنا ‌از حیث منابع انسانی و انتقال دانش نیز با بیمارستان بازرگانان همکاری کنیم‌‌. پنس همچنین با اشاره به دعوت بهمن عشقی برای سفر به ایران گفت: سفر به ایران برای من مایه مباهات است و چنانچه قرار باشد به ایران بیایم، به تنهایی نخواهم آمد و گروه بزرگی از فعالان اقتصادی را برای این سفر همراه خواهم کرد‌.
علاقه بانک‌های اتریشی به فعالیت در ایران
در ادامه این نشست، سفیر ایران در اتریش، به این نکته اشاره کرد که ساخت حدود شش تا هفت بیمارستان در ایران توسط شرکت فامِد اتریش در ایران فاینانس شده و در حال اجراست‌‌. سفارت ایران در اتریش جلب همکاری این شرکت اتریشی را برای توسعه بیمارستان بازرگانان را در دستور کار قرار خواهد داد‌.
عبادالله مولایی همچنین در سخنانی از بهبود مناسب روابط بانکی دو کشور خبر داد و گفت: خوشبختانه در حال حاضر روابط کارگزاری مناسبی با بانک مرکزی اتریش داریم‌‌. همچنین بانک‌های اتریشی و بیمه‌های صادراتی امکانات خوبی برای توسعه مراودات تجاری اتریش و ایران فراهم کرده‌اند‌. ایجاد شعب بانکی نیز ‌می‌تواند به توسعه ارتباطات کنونی کمک کند‌‌. به نظر ‌می‌رسد فضای مطبوعی برای همکاری‌های بانکی میان دو کشور حاکم باشد‌‌. او همچنین در سخنان خود از تمایل بانک‌های اتریشی برای گشایش دفتر و شعبه در تهران خبر داد که می‌تواند به گسترش شبکه روابط بانکی بین دو کشور بینجامد‌.
تحریم‌های آمریکا بر روابط تجاری تاثیری ندارد
اما آنچه در حال حاضر تجار و فعالان اقتصادی ایران را نگران کرده، ترس و احتیاط بیش از اندازه کشورهای اروپایی در رابطه با همکاری‌های اقتصادی و همچنین روابط بانکی با ایران است‌‌. این در حالی است که به گفته دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، شرکت‌های اتریشی ترکیبی از شرکت‌های کوچک و متوسط هستند که همکاری با ایران منافع‌شان با آمریکا را به خطر نمی‌‌اندازد زیرا شرکت‌های بزرگ ممکن است بر اثر تحریم‌های آمریکا و کار کردن با ایران منافع‌شان در آمریکا به خطر بیفتد‌‌.
بهمن عشقی با بیان اینکه مراودات تجاری ایران و اتریش در سال 2018 به 500 میلیون یورو افزایش می‌یابد، گفت: امیدوارم دیدار و مذاکراتی که طی سفر هیات تجاری ایران و اتریش انجام شد، بیش از پیش راهگشای احیا و توسعه روابط اقتصادی ایران و اتریش باشد‌.
دبیرکل اتاق بازرگانی تهران افزود: به نتیجه رسیدن مذاکرات 1+5 و امضای برجام باعث شد فعالان اقتصادی خارجی از کشورهای اروپایی به ویژه از ایالت‌های مختلف اتریش همچون سالزبورگ، اتریش سفلی، اشتایرمارک، کارینتیا، فورالبرگ و وین در قالب هیات‌های تجاری متفاوت به ایران سفر کنند که اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران نیز یکی از میزبانان عمده این دیدارها بود‌.
او اظهار داشت: در دوران پسابرجام، علاوه بر برقراری پروازهای مستقیم بین شهرهای بزرگ ایران و وین، قراردادهای متعددی نیز بین شرکت‌‌های دو کشور منعقد شده که منجر به همکاری‌های خوبی در حوزه‌‌های انرژی، خودرو، مهندسی، غذایی، هتل‌‌سازی، ساخت تصفیه‌‌خانه‌‌های فاضلاب و گسترش شبکه فاضلاب، حمل‌ونقل عمومی و ساخت بیمارستان نیز شده که در صورت تداوم، موجب همکاری‌های درازمدت اقتصادی خواهد شد‌.
نخستین قرارداد تامین اعتبار بانکی
عشقی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در ماه گذشته نخستین قرارداد تامین اعتبار بانکی پسابرجام به ارزش یک میلیارد یورو بین 14 بانک ایرانی و «اوبربانک اتریش» به امضا رسید‌‌. از بانک‌های دیگر اتریش از جمله «رایف آیزن» و «RZB» نیز انتظار داریم اقدام‌های مثبت انجام شده در زمینه همکاری‌های بانکی را سرعت بخشند و موضوعات را در جلسات مستمر با همتایان ایرانی خود به‌‌طور جدی دنبال کنند‌.
دبیرکل اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: در کنار روابط سیاسی و اقتصادی، ارتباطات فرهنگی نیز از 60 سال قبل بین دو کشور جاری است‌‌. اتریش و ایران در کشورهای یکدیگر دارای موسسه و رایزنی فرهنگی هستند‌‌. در ایران انجمن دوستی پارلمانی ایران و اتریش و در اتریش انجمن دوستی اتریش و ایران تشکیل شده است‌‌. ضمن اینکه دانشجویان زیادی نیز از ایران در اتریش تحصیل می‌کنند‌.
او افزود: فاکتور دیگری چون حضور گسترده ایرانیان در اروپا و خدماتی که آنها برای توسعه و شکوفایی اروپا انجام داده‌‌اند، عامل مهمی در بسط و گسترش این روابط محسوب می‌شود‌‌. اکثریت قریب به اتفاق ایرانیان ساکن اروپا از اقشار تحصیلکرده، پزشک و اساتید دانشگاه یا تجار و صاحبان سرمایه هستند‌‌. به همین دلیل این نیرو، پشتوانه خوبی برای همکاری‌های بین دو کشور است و موجب می‌شود طرفین بتوانند از ظرفیت‌های فرهنگی یکدیگر به نحو شایسته‌ای استفاده کنند‌.
عشقی گفت: به اذعان آمار و ارقام، اقتصاد ایران بعد از دو سال پیاپی رکود تورمی، با تورم 40 درصد و رشد اقتصادی منفی شش درصد، اکنون در جهت رشد و توسعه اقتصادی قرار دارد و در سال گذشته برای نخستین بار تورم یک‌رقمی شد و رشد 6/6 درصدی را تجربه کرد‌‌. لذا ورود سرمایه خارجی به کشور از سوی هر کشور دیگری می‌تواند به مثابه یک فعالیت برد- برد باشد‌.
دبیرکل اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه خیلی به تجارت ایران و اتریش امیدوار است، گفت: ایران حتما می‌تواند از طریق اتریش به اروپا و اروپای مرکزی نفوذ کند به شرطی که مزیت‌هایمان را بشناسیم‌‌. او همچنین گفت: واردات ما از اتریش کالاهای واسطه‌ای است و واردات این کالاها در کشور ما به کالاهای سرمایه‌ای و با ارزش‌افزوده تبدیل می‌شود‌‌.